چكيده تحقيق پاياني مريم عظيمي
باسمه تعالي
خداوندمتعال به اقتضاي حكيم بودنش،اين جهان وموجودات آن رابراساس فلسفه وحكمت آفريده است.درميان موجودات انسان به عنوان اشرف وافضل مخلوقات مسلماخلقتش داراي فلسفه وحكمت است.خداونددرتبيين فلسفه ي خلقت انسان برعبوديت وبندگي تكيه نموده وباصراحت تمام آن رابه عنوان هدف نهايي آفرينش مرفي مي نمايد.اين هدف نهايي بدون علم واختيارحاصل نمي شود.بنابراين باوجودعلم واختياروپديدآمدن دوانگيزه متضاددردرون انسان زمينه براي امتحان وآزمون الهي جهت رسيدن به كمال كه همان عبوديت وقرب الهي است فراهم مي شود.
ابتلاء يكي ازقوانين ونواميش الهي است كه منظورازآن آزمايش وامتحان خداوند درموردهمه انسان هادرهمه زمانهابراي آشكارشدن صفات دروني آنهاست.اين سنت الهي،چون ديگرسنن اوبه زمان خاصي ازحيات آدمي اختصاص ندارد.آدمي آنراكه مكلف به تكاليف الهي مي گرددتاآخرين لحظه هاي حيات درمعرض امتحانات پي درپي قرارمي گيرد.امتحان وآزمايش خداوندبرخلاف امتحانات بشري به منظوريادگيري واستعلام وكشف مجهولات نيست بلكه صرفابه جهت آن است كه صلاحيت باطني انسان ازنظراستحقاق ثواب وپاداش وعقاب وكيفربه منصه ظهوربرسد.خداونددراين آزمون ابزارووسايلي رابه كارميگيردتااين ناموس الهي به اجرادرآيد.اوانسان رابه وسايلي گوناگون درمدرسه حيات به امتحان مي كشاند.جميع امور،پديده هاووسايلي كه بنحوي باآدمي درارتباطندودرحيات وزندگي وي موثرندازابزارابتلاء محسوب مي شوند.ابتلائات الهي رامي توان دردوقسم كلي؛فردي واجتماي موردبررسي قراردادودرهرقسم به موضوعات مرتبط باآن پرداخت.
مهم ترين فلسفه وحكمتهاي ابتلاء وآزمون الهي عبارت است ازتكامل،تخليص،تمييز،وجداسازي،اتمام حجت خدابرانسان ،مقياس ومعيارپاداش وكيفر،تنبيه وتاديب.دررابطه باراه هاي موفقيت درابتلاء درآيات وروايات سخن بسياربه ميان آمده است ازآن جمله ميتوان به مواردي چون استمدادازنيروي ايمان،تمسك به قرآن كريم استعانت ازنمازوروزه،توسل به اهل بيت(عليهم السلام)،حمدوسپاس،دعاواستغفار،تقوا،صبر،توكل،صدقه،صله رحم،رضايت ازمقدرات الهي،يادمرگ،وغيره اشاره نمود.
فوايدوآثارابتلائات الهي فراوان است،تفكروبيداري ،توبه وبازگشت،تكفيرگناهان،بهره مندي ازپاداش الهي،تكريم مؤمن،ايجادتواضع،عبرت آموزي،استقامت وپايداري،ازمواردي است كه ميتوان ذكرنمود.
مهم ترين شيهاتي كه پيرامون سنت ابتلاء مطرح است شامل علم خداوآزمون بندگان،رابطه ي سنت ابتلاء واختيارانسان،رابطه ي سنت ابتلاء باعدل خداوند،فلسفه ابتلاء معصومين،رابطه ي لطف ورحمت خداوندباآزمون به وسيله ي بلاهاوگرفتاري ها،فلسفه ي پيوسته بودن بلاهابراي برخي افراد،رابطه ي اعمال انسان وحوادث عالم طبيعت مي باشد.
هنگامي كه انسان آگاه باشدكه دنياظرف ومحل آزمايش است وخداونداورادرشئون مختلف فردي واجتماعي ودرابعادگوناگون عقيدتي واخلاقي،به روش هاوابزارهاي مختلف مي آزمايدتاانسان به هدف نهايي وحكمت وفلسفه خلقت دست يابددراين صورت نه تنهادرزندگي خود،بلكه درشدائدوسختي هااحساس پوچي ننموده وارزشمندي وهدف مندي خلقت خودرادر مي يابدوتلاش مي نمايدبامراقبت ازافكاروعقايداعمال خوددرآزمون هايي كه پيش روداردموفق وپيروزگردد.
